آسانسور هیدرولیکی به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین انواع آسانسورها برای ساختمان‌های کوتاه و متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع آسانسورها به دلیل عملکرد مبتنی بر جک هیدرولیک، هزینه نصب و نگهداری پایین‌تر و امکان جابهجایی بارهای سنگین، جایگاه ویژه‌ای در صنعت ساختمان پیدا کرده‌اند. عملکرد نرم و آرام این آسانسورها نیز یکی از دلایل اصلی استقبال از آن‌ها در محیط‌هایی همچون پارکینگ‌های طبقاتی، کارگاه‌های صنعتی و ساختمان‌های مسکونی است.
آسانسور هیدرولیکی بر پایه سیستم جک و پمپ هیدرولیک کار می‌کند. در این سیستم، جک هیدرولیک با استفاده از فشار روغن که توسط پاوریونیت (شامل پمپ و موتور) تأمین می‌شود، کابین را به سمت بالا حرکت می‌دهد. تفاوت این سیستم با آسانسورهای کششی در نحوه انتقال نیرو است. در آسانسور کششی از موتور و سیم‌بکسل برای جابجایی کابین استفاده می‌شود، در حالی که در آسانسور هیدرولیکی، جک هیدرولیک نیروی اصلی حرکت را ایجاد می‌کند. این تفاوت باعث می‌شود آسانسورهای هیدرولیکی برای ساختمان‌های کوتاه‌تر با نیازهای باربری سنگین‌تر مناسب‌تر باشند.
کاربردهای آسانسور هیدرولیکی
آسانسورهای هیدرولیکی اغلب در مکان‌هایی که نیاز به جابهجایی سنگین و حجیم افراد یا بار وجود دارد، کاربرد دارند. برای مثال، آسانسور هیدرولیکی در پارکینگ طبقاتی که خودروها به صورت عمودی جابه‌جا می‌شوند، به‌طور ویژه کارآمد است. آسانسورهای هیدرولیکی بیشتر در ساختمان‌های کم‌ارتفاع و میان‌ارتفاع که کمتر از 8 طبقه دارند، مانند آپارتمان‌ها، کارخانه‌ها، انبارها و دفاتر کار، استفاده می‌شوند. همچنین در ساختمان‌های مسکونی و تجاری کم‌ارتفاع که هزینه‌های نگهداری آسانسور هیدرولیکی اهمیت دارد، این نوع آسانسور گزینه‌ای ایده‌آل است. محیط‌های صنعتی و کارگاه‌ها که نیاز به جابهجایی بارهای سنگین دارند نیز از کاربردهای رایج این آسانسور محسوب می‌شوند.
مصرف انرژی و هزینه‌های نگهداری
آسانسورهای هیدرولیکی طوری طراحی شده‌اند که مصرف انرژی کمتری نسبت به آسانسورهای کششی دارند. این به معنای صرفه‌جویی در هزینه‌های انرژی برای ساختمان‌هایی است که از این نوع آسانسورها استفاده می‌کنند. همچنین هزینه نصب و نگهداری آسانسورهای هیدرولیکی به طور کلی کمتر است، که این امر باعث جذابیت آن‌ها برای بسیاری از مالکین ساختمان‌ها می‌شود. علاوه بر این، آسانسورهای هیدرولیکی حرکت نرم‌تری دارند و با صدای کمتری کار می‌کنند که تجربه استفاده را بهبود می‌بخشد.
جک هیدرولیکی به‌عنوان قلب آسانسور هیدرولیکی عمل می‌کند. این جک‌ها در انواع مختلفی موجودند، از جمله جک‌های تک مرحله‌ای و دو مرحله‌ای. جک‌های تک مرحله‌ای به‌طور مستقیم و تنها در یک مرحله کابین را به سمت بالا حرکت می‌دهند، در حالی که جک‌های دو مرحله‌ای با استفاده از سیستم‌های تقویتی می‌توانند کابین را به ارتفاعات بیشتری برسانند. مزیت اصلی جک‌های هیدرولیکی، قدرت بالای آن‌ها در جابهجایی بارهای سنگین است، اما نیاز به فضای بیشتری برای نصب دارند. جک آسانسور هیدرولیکی شامل سیلندر، پیستون و قطعات محافظتی است که در صورت قدیمی بودن نیاز به تعویض یا بهینه‌سازی دارند. جک‌های قدیمی‌تر ممکن است با تغییرات کدهای جدید سازگار نباشند و برای افزایش ایمنی باید به‌روزرسانی شوند.
پاوریونیت (Power Unit)
پاوریونیت مجموعه‌ای از پمپ، موتور، شیرها و مخزن روغن است که وظیفه تأمین فشار مورد نیاز جک هیدرولیک را بر عهده دارد. پمپ هیدرولیک روغن را از مخزن به جک ارسال می‌کند و موتور برقی این پمپ را به حرکت در می‌آورد. شیرهای کنترل آسانسور هیدرولیکی نیز برای تنظیم دقیق فشار و جلوگیری از ایجاد نوسانات ناگهانی استفاده می‌شوند. این اجزا باید با دقت انتخاب شوند تا بهترین عملکرد را داشته باشند و از نشتی‌های احتمالی جلوگیری شود. کیفیت عملکرد این بخش مستقیماً بر کارایی کلی آسانسور تأثیرگذار است و در صورت خرابی یا نارسایی، مدرن‌سازی آن ضروری است.
پاور یونیت، سیستم تأمین نیروی هیدرولیکی است که روغن را برای حرکت جک آسانسور پمپ می‌کند.
کابین و کفی آسانسور (Car Sling/Platform)
کابین و کارسلینگ آسانسورهای هیدرولیکی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ایمنی و راحتی کاربران تضمین شود. کابین‌ها معمولاً از جنس فولاد مقاوم ساخته می‌شوند تا در برابر ضربه‌ها و بارهای سنگین مقاوم باشند. کارسلینگ نیز به‌عنوان چارچوب اصلی کابین عمل کرده و وظیفه تحمل وزن کابین و بار را بر عهده دارد. استفاده از متریال‌های باکیفیت و استاندارد برای این بخش‌ها اهمیت زیادی دارد، زیرا هرگونه نقص در ساختار می‌تواند به کاهش ایمنی منجر شود. کفی آسانسور بخش کلیدی از ساختار آسانسور است که کابین را نگه می‌دارد. در مدرن‌سازی، وضعیت کفی آسانسور و قطعات پشتیبان آن بررسی و در صورت نیاز تقویت یا تعویض می‌شود تا عمر مفید و کیفیت حرکت بهبود یابد.
آسانسور هیدرولیکی، ترکیبی از قدرت و عملکرد نرم برای جابهجایی مطمئن در ساختمان شما!
سیستم کنترل و واحد قدر
سیستم‌های کنترل آسانسور هیدرولیکی به دو دسته الکتریکی و الکترونیکی تقسیم می‌شوند. این سیستم‌ها وظیفه دارند عملکرد صحیح آسانسور را تضمین کنند و از ایجاد خطاهای احتمالی جلوگیری نمایند. سیستم‌های پیشرفته کنترل امروزی به تکنولوژی‌های هوشمند مجهز هستند که می‌توانند اطلاعات عملکردی آسانسور را ثبت و تحلیل کرده و در صورت نیاز به تعمیر یا نگهداری، هشدار دهند.
شیر کنترل (Control Valve)
شیر کنترل یکی دیگر از بخش‌های مهم است که جریان روغن را به جک هدایت می‌کند. عملکرد نادرست این بخش باعث ناهماهنگی در حرکت آسانسور می‌شود. تعمیر یا تعویض این قطعه به بهبود کیفیت حرکت و کاهش صدا کمک می‌کند.
شیر محافظ (Overspeed/Pipe Rupture Valve)
شیر محافظ که برای جلوگیری از سرعت بیش از حد و نشت روغن در مواقع اضطراری استفاده می‌شود، یکی از بخش‌های ضروری برای ایمنی آسانسور است. بسیاری از آسانسورهای قدیمی این بخش را ندارند و در صورت نبود آن، نصب شیر محافظ توصیه می‌شود.
صداگیر (Silencer)
صداگیر‌ها برای کاهش صدای ناشی از حرکت روغن در سیستم استفاده می‌شوند. با گذشت زمان، این قطعات ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند تا عملکرد آسانسور بهبود یابد و صداها کاهش پیدا کند.
کفشک‌های راهنما (Guide Shoes)
کفشک‌های راهنما برای هدایت آسانسور در طول شفت استفاده می‌شوند. اگر این بخش به‌درستی کار نکند، آسانسور در حین حرکت دچار لرزش، صدا و ناهماهنگی می‌شود. بررسی و بهینه‌سازی کفشک‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت حرکت و کاهش سروصدا کمک کند.
ضربه‌گیر‌ها (Buffers)
ضربه‌گیر‌ها یا بافر ها یکی از بخش‌های مهم در سیستم ایمنی آسانسور هستند که در مواقع اضطراری مانع از برخورد شدید کابین با کف چاهک می‌شوند. با توجه به نقش مهم این بخش در ایمنی، در فرآیند مدرن‌سازی باید وضعیت ضربه‌گیر‌ها به دقت بررسی شود.
مزایا و معایب آسانسور هیدرولیکی
مزایا:
1. سواری نرم و آرام: حرکت آسانسورهای هیدرولیکی بسیار نرم و آرام است که این ویژگی آن‌ها را برای ساختمان‌های مسکونی و بیمارستان‌ها مناسب می‌کند.
2. نصب آسان‌تر: نصب این آسانسورها به دلیل نداشتن موتورخانه در بالای ساختمان ساده‌تر است.
3. حمل بارهای سنگین: جک‌های هیدرولیک توانایی حمل بارهای سنگین را دارند که آن‌ها را برای محیط‌های صنعتی ایده‌آل می‌کند.
4. هزینه نگهداری کمتر: آسانسورهای هیدرولیکی نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به آسانسورهای کششی دارند.
معایب:
1. سرعت پایین‌تر: سرعت این آسانسورها نسبت به آسانسورهای کششی کمتر است.
2. نیاز به فضای بیشتر: برای نصب جک هیدرولیک، فضای بیشتری نیاز است.
3. حساسیت به نوسانات برق: این سیستم‌ها به نوسانات برق حساس هستند و ممکن است در شرایط نامطلوب دچار مشکل شوند.
فرآیند نصب و نگهداری آسانسور هیدرولیکی
مراحل نصب
نصب آسانسور هیدرولیکی شامل آماده‌سازی چاه، نصب جک و پاوریونیت، نصب کابین و کارسلینگ، و در نهایت راه‌اندازی سیستم کنترل است. اولین مرحله آماده‌سازی چاهک آسانسور و جای‌گذاری دقیق جک است که باید به‌صورت عمودی و با استفاده از تجهیزات خاصی انجام شود.
نکات مهم در نصب
استفاده از تجهیزات باکیفیت و رعایت استانداردهای ایمنی از جمله موارد حیاتی در نصب آسانسور هیدرولیکی است. استفاده از متریال‌های مقاوم و مطابقت با استانداردهایی همچون EN81 می‌تواند از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کند.
نگهداری روتین
برای افزایش عمر مفید آسانسورهای هیدرولیکی، نگهداری منظم شامل بررسی سیستم جک، پاوریونیت و سیستم کنترل ضروری است. روغن هیدرولیک باید به‌صورت دوره‌ای تعویض شود تا از رسوب و آلودگی‌های احتمالی جلوگیری شود.
مقایسه آسانسور هیدرولیکی و آسانسور کششی
کدام سیستم برای ساختمان شما مناسب‌تر است؟
آسانسورهای هیدرولیکی و کششی دو نوع اصلی از سیستم‌های حمل و نقل عمودی در ساختمان‌ها هستند که هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. مقایسه آسانسور هیدرولیکی و کششی می‌تواند به شما در انتخاب بهترین گزینه برای ساختمان‌تان کمک کند.
روش عملکرد
آسانسورهای هیدرولیکی از جک‌های هیدرولیکی برای بالا بردن و پایین آوردن کابین استفاده می‌کنند. این سیستم به وسیله یک پمپ الکتریکی که روغن را به جک‌های هیدرولیکی ارسال می‌کند، کار می‌کند. در مقابل، آسانسورهای کششی با استفاده از کابل‌های فولادی و سیستم قرقره، کابین را به حرکت درمی‌آورند. این تفاوت در روش عملکرد باعث می‌شود که آسانسورهای هیدرولیکی برای ساختمان‌های کم‌ارتفاع و آسانسورهای کششی برای ساختمان‌های بلندتر مناسب‌تر باشند.
سرعت و ارتفاع
آسانسورهای هیدرولیکی معمولاً محدود به سرعت‌های حداکثر 150 فوت در دقیقه هستند و بهترین گزینه برای ساختمان‌های کم‌ارتفاع (تا 7 طبقه) محسوب می‌شوند. اما آسانسورهای کششی قادر به رسیدن به سرعت‌های بالاتر و جابهجایی در ساختمان‌های بلندتر هستند.
هزینه نصب و نگهداری
از لحاظ هزینه نصب آسانسور هیدرولیکی، این سیستم معمولاً هزینه کمتری نسبت به آسانسور کششی دارد و به راحتی نصب می‌شود. نگهداری آسانسورهای هیدرولیکی نیز به دلیل سادگی سیستم و عدم نیاز به فضای زیادی برای ماشین‌خانه، معمولاً آسان‌تر است.
مصرف انرژی
آسانسورهای کششی به دلیل طراحی خاص خود، انرژی کمتری نسبت به آسانسورهای هیدرولیکی مصرف می‌کنند. این موضوع می‌تواند در درازمدت به کاهش هزینه‌های انرژی ساختمان کمک کند.
محیط زیست
آسانسورهای هیدرولیکی معمولاً نیاز به روغن‌های خاص دارند که می‌توانند مشکلات زیست‌محیطی ایجاد کنند. اما با انتخاب آسانسورهای کششی، می‌توانید از مزایای زیست‌محیطی بیشتری برخوردار شوید.
عملکرد آسانسور هیدرولیکی
در آسانسورهای هیدرولیکی، برخلاف آسانسورهای کششی که از موتورو آرایش فلکه ها برای کشش سیم بکسل استفاده می‌کنند، از سیال برای جابجایی کابین و افراد استفاده می‌شود. پمپ الکتریکی سیال هیدرولیکی را به داخل سیلندر هدایت می‌کند تا پیستون حرکت کند. شیرها نیز جریان روغن را کنترل می‌کنند. پس از رسیدن کابین به طبقه مورد نظر، شیر باز شده و روغن به مخزن بازمی‌گردد و باعث پایین آمدن کابین می‌شود.
چه زمانی از آسانسور هیدرولیکی استفاده کنیم؟
برای ساختمان‌های کوتاه و متوسط که نیاز به جابجایی بارهای سنگین دارند و سرعت جابهجایی اهمیت کمتری دارد، آسانسورهای هیدرولیکی انتخاب مناسبی هستند.
ایمنی در آسانسور هیدرولیکی -استانداردها و تجهیزات ایمنی
استانداردهایی همچون EN81 برای ایمنی آسانسورهای هیدرولیکی الزامی هستند و رعایت آن‌ها به جلوگیری از وقوع حادثه کمک می‌کند. تجهیزاتی مانند ترمز اضطراری، سیستم قطع برق و سیستم‌های حفاظتی از جمله ملزومات ایمنی این آسانسورها هستند.
کدام ساختمان‌ها برای آسانسور هیدرولیکی مناسب هستند؟
با توجه به طراحی آسانسورهای هیدرولیکی، این نوع آسانسورها به انرژی زیادی برای بالا بردن کابین نیاز دارند و معمولاً در ساختمان‌های بلند استفاده نمی‌شوند. سرعت حرکت آسانسورهای هیدرولیکی تا 200 فوت در دقیقه است که از آسانسورهای کششی کمتر است. بنابراین، این نوع آسانسورها بیشتر در ساختمان‌هایی تا 5 یا 6 طبقه استفاده می‌شوند و به ندرت در ساختمان‌هایی با ارتفاع 8 طبقه به کار می‌روند.
آسانسورهای هیدرولیکی یک گزینه مناسب برای ساختمان‌های کم‌ارتفاع و میان‌ارتفاع هستند. این نوع آسانسورها با طراحی بهینه، مصرف انرژی کمتر، و هزینه‌های نصب و نگهداری پایین، به عنوان یکی از راهکارهای کارآمد در جابجایی بار و افراد به شمار می‌روند. با توجه به مزایا و معایب آن‌ها، انتخاب مناسب آسانسور هیدرولیکی به نوع ساختمان و نیازهای خاص آن بستگی دارد.
انواع آسانسور هیدرولیکی
آسانسورهای هیدرولیکی در سه نوع اصلی عرضه می‌شوند:
- آسانسور هیدرولیکی جک مستقیم یا چاهکی
- آسانسور هیدرولیکی بدون چاهک
- آسانسور هیدرولیکی غیر مستقیم
آسانسور هیدرولیکی جک مستقیم یا چاهکی
این نوع آسانسور هیدرولیکی گاهی به عنوان آسانسور جک مستقیم نیز شناخته می‌شود. در این طراحی، سیلندرهای هیدرولیکی به عمقی برابر با ارتفاعی که آسانسور قرار است بالا برود، در زمین نصب می‌شوند. پس از انجام این مرحله، کابین آسانسور بر روی پیستونی که درون سیلندر جک حرکت می‌کند، سوار می‌شود. زمانی که سیال هیدرولیکی از طریق یک شیر به داخل سیلندر وارد می‌شود، کابین به سمت بالا حرکت می‌کند. به محض اینکه سیال به مخزن بازمی‌گردد، کابین نیز به سمت پایین نازل می‌شود.
ویژگی‌ها و عملکرد آسانسور هیدرولیکی چاهکی
- عملکرد مستقیم: آسانسور هیدرولیکی چاهکی به صورت مستقیم و بدون واسطه عمل می‌کند و کارایی بالایی دارد.
- سیلندرهای عمیق: عمق نصب سیلندرها به اندازه‌ای است که ارتفاع حرکت کابین را به طور کامل پشتیبانی کند.
- حرکت نرم و بی‌صدا: این نوع آسانسور به دلیل طراحی و استفاده از سیال هیدرولیکی، حرکت نرم و بی‌صدایی را فراهم می‌آورد.
آسانسور هیدرولیکی بدون چاهک
این نوع آسانسورها به ویژه در ساختمان‌های موجود یا در مناطقی با سنگ بستر، سطح آب بالا یا شرایط خاک ناپایدار مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلیل این امر این است که در این نوع آسانسور نیازی به حفاری نیست. بنابراین، به جای اینکه سیلندر در زیر زمین دفن شود، این نوع آسانسور هیدرولیکی از جک‌های هیدرولیکی واقع در سطح زمین استفاده می‌کند. این جک‌ها معمولاً در هر دو طرف کابین آسانسور قرار می‌گیرند. اصل کار برای بالا و پایین رفتن در این نوع آسانسور همانند آسانسور هیدرولیکی چاهکی است.
ویژگی‌ها و عملکرد آسانسور هیدرولیکی بدون چاهک
- عدم نیاز به حفاری: این نوع آسانسور به دلیل عدم نیاز به حفاری، نصب آسان و سریعی دارد.
- جک‌های هیدرولیکی سطحی: جک‌های هیدرولیکی در سطح زمین قرار دارند و این امر نصب و نگهداری را آسان‌تر می‌کند.
- کارایی مشابه: عملکرد آسانسور هیدرولیکی بدون چاهک در بالا و پایین رفتن مشابه آسانسورهای هیدرولیکی چاهکی است و از لحاظ کارایی و حرکت نرم کابین از کیفیت بالایی برخوردار است
آسانسور هیدرولیکی غیر مستقیم
آسانسورهای هیدرولیکی غیر مستقیم از ترکیب کشش سیم بکسل ها و یک جک متصل به یک فلکه برای بالا بردن کابین آسانسور استفاده می‌کنند. این طراحی امکان تجربه‌ای نرم و راحت را برای کاربران فراهم می‌آورد بدون اینکه نیاز باشد حفره عمیقی در زمین ایجاد شود.
در این نوع آسانسور، جک هیدرولیکی در فضای بین ریل‌ها نصب می‌شود و یک فلکه به قسمت بالایی آن متصل است. همچنین، سیم بکسل بالابر به سیستم متصل می‌شوند: یک انتهای آن به کابین آسانسور و انتهای دیگر به یک نقطه ثابت در پایه ریل‌ها متصل می‌شود. کنترل‌کننده و پمپ هیدرولیکی نیز در اتاق موتورخانه نزدیک قرار دارند. این نوع آسانسور تنها به یک حفره کم عمق نیاز دارد.
طراحی و عملکرد سیستم آسانسور هیدرولیکی غیر مستقیم
آسانسور هیدرولیکی غیر مستقیم به گونه‌ای طراحی شده است که با استفاده از فلکه ای نسبت حرکتی ۲:۱ را ارائه می‌دهد. به این معنی که به ازای هر ۱ متر حرکتی که جک انجام می‌دهد، کابین ۲ متر جابجا می‌شود. این طراحی به این معناست که واحد می‌تواند بدون نیاز به حفر یک حفره عمیق برای جک هیدرولیکی، به کار خود ادامه دهد. همچنین، این سیستم‌های هیدرولیکی به پاراشوت و گاورنر نیاز دارند، زیرا سیم بکسل وظیفه نگه‌داشتن کابین را بر عهده دارد و در صورت قطع کابل، خطر سقوط آزاد کابین وجود دارد.
