آسانسورها به عنوان اجزای کلیدی ساختمان‌های مدرن، نیازمند سیستم انتقل قدرت کششی هستند که وظیفه جابه‌جایی کابین را در چاه آسانسور بر عهده دارند. در این سیستم ها موتورها به چند دسته تقسیم می‌شوند، از جمله موتور های گیربکس دار و موتورهای بدون گیربکس، که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. همچنین، بر اساس نوع تحریک، می‌توان به موتورهای DC و AC اشاره کرد که بسته به نیازهای سیستم انتخاب می‌شوند. علاوه بر این، سیستمهای کششی افقی و عمودی نیز به انتخاب‌های مختلف موتور کششی وابسته هستند و به مهندسان و طراحان کمک می‌کند تا گزینه مناسب برای ساختمان‌های با ارتفاع و فضای محدود را انتخاب کنند. در ادامه، به بررسی انواع موتورهای کششی آسانسور و عملکرد آن‌ها خواهیم پرداخت تا به درک بهتری از تأثیر آن‌ها بر کارایی و ایمنی سیستمهای آسانسور دست یابیم.
انواع سیستمهای انتقال قدرت آسانسور کششی
انواع مختلفی از ماشین‌های کششی آسانسور وجود دارد که بر اساس چندین عامل از جمله روش کاهش سرعت، نوع موتور محرک و ساختار آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند. این انواع مختلف به تولیدکنندگان، طراحان و مالکان ساختمان‌ها کمک می‌کند تا مدل مناسب را بر اساس عواملی مانند ارتفاع ساختمان، فضای موجود، بهره‌وری انرژی و عملکرد مورد نیاز انتخاب کنند. به‌طور کلی، انواع اصلی موتورهای کششی آسانسور عبارتند از:
بر اساس روش کاهش سرعت :
موتور کششی با گیربکس
ماشین کششی با گیربکس از یک گیربکس برای کاهش سرعت چرخش موتور قبل از انتقال آن به سیستم شیو یا پولی استفاده می‌کند. این نوع ماشین کششی برای ساختمان‌های میانسال مناسب است و از نظر اقتصادی به صرفه است.
موتور کششی بدون گیربکس
در مقابل، ماشین کششی بدون گیربکس نیازی به گیربکس ندارد و موتور را به‌طور مستقیم به شیو یا پولی سیستم متصل می‌کند. به‌عنوان مثال، به دلیل ابعاد کوچک‌تر این ماشین، در ساختمان‌های بلند با فضای محدود نصب می‌شود. همچنین، اکثر افراد به دلیل کارایی و صرفه‌جویی در انرژی این ماشین را ترجیح می‌دهند.
بر اساس ساختار
موتور کششی افقی
ماشین‌های کششی افقی معمولاً در مکان‌هایی نصب می‌شوند که به‌طور افقی قرار دارند و در خارج از چاه آسانسور در یک اتاقک قرار دارند. ساختمان‌هایی که فضای کافی برای یک اتاق ماشین جداگانه دارند، معمولاً از این نوع ماشین استفاده می‌کنند.
موتور کششی عمودی
ماشین‌های کششی عمودی معمولاً در چاه آسانسور قرار دارند و فقط کابین و فلکه ها در داخل شبکه قرار دارند. ماشین کششی عمودی در چاه نصب شده و نیازی به اتاقک جداگانه ندارد. این ماشین‌ها برای ساختمان‌هایی که فضای محدود دارند یا در مواردی که امکان نصب اتاق ماشین وجود ندارد، مناسب هستند.
بر اساس نوع موتور محرک
موتور کششی DC
موتورهای کششی DC موتورهایی هستند که با جریان مستقیم کار می‌کنند. این موتورها به‌طور سنتی به‌عنوان موتورهای آسانسور استفاده می‌شدند، اما به‌دلیل توسعه فناوری‌های بهتر موتور AC، امروزه کمتر رایج هستند.
موتور کششی AC
موتورهای کششی AC موتورهای مدرن آسانسور هستند که مدل‌های قدیمی DC را جایگزین کرده‌اند. این موتورها طراحی بهینه‌تری دارند که باعث کارایی بیشتر و عملکرد قابل اعتماد می‌شود. موتورهای AC در چندین پیکربندی مختلف تولید می‌شوند تا با ظرفیت‌ها و سرعت‌های بار مختلف سازگار باشند.
ماشین کششی سنکرون دائم‌مغناطیسی
ماشین کششی سنکرون دائم‌مغناطیسی رایج‌ترین نوع موتور AC در آسانسورهاست. به‌دلیل وجود مغناطیس‌های دائم بر روی روتور، موتور PMSM عملکرد بالا و قابلیت‌های صرفه‌جویی در انرژی را ارائه می‌دهد.
علاوه بر دوام و قابلیت اطمینان، این موتورها کنترل دقیق، عملکرد بی‌صدا و شتاب سریع را فراهم می‌کنند.
موتور PMSM از ساختاری سبک استفاده می‌کند و می‌تواند در طراحی‌های مختلف آسانسور، از جمله آن‌هایی که بدون اتاقک ماشین هستند، به‌کار رود. به همین دلیل، این موتور به‌عنوان محبوب‌ترین ماشین کششی AC در بازار صنعت آسانسور شناخته می‌شود.
نحوه کار سیستم آسانسور کششی
ماشین کششی آسانسور جزء کلیدی سیستمهای آسانسورهای کششی است که به‌طور فضایی کابین‌های آسانسور را به بالا و پایین در شفت جابه‌جا می‌کند. ماشین کششی بر اساس اصل کشش الکترو مکانیکی کار می‌کند و از یک موتور الکتریکی برای ارائه نیرو به سیستم فلکه یا پولی استفاده می‌کند. حرکت چرخشی ایجاد شده توسط موتور به فلکه منتقل می‌شود. فلکه معمولاً به یک سری کابل‌های فولادی به نام سیم بکسل متصل است که به نوبه خود به کابین آسانسور متصل می‌شوند. بسته به جهت مورد نظر سفر، سیم بکسلها را هنگام چرخش به دور می‌پیچد یا باز می‌کند.
بستگی به جهت چرخش فلکه اصلی آسانسور، کابین آسانسور بالا می‌رود و برعکس. وقتی موتور در حال باز کردن کابل‌هاست، کابین به پایین می‌آید. ماشین کششی به ویژگی‌های ایمنی مختلفی مانند فرمان‌های اضافه‌سرعت و سیستمهای ترمز مجهز است تا اطمینان حاصل کند که آسانسور به‌سرعت حرکت نمی‌کند یا بدون کنترل پایین نمی‌آید.
